Jak sprzedać dostępność

Argument 1: Bo musisz zapewnić dostępność

Zacznę od pytania. Czy jesteś pewinien/pewna, że prawo nie wymaga od Ciebie by twoja strona, aplikacja lub usługa była dostępna?

Po przeczytaniu dyrektywy UE 2016/2102¹ dotyczącą dostępności w sektorze publicznym jak również Europejskiego Aktu Dostępności – dyrektywa 2019/882² dla sektora prywatnego, twoje przekonanie można szybko zweryfikować. Jak się okazuje od 2025 roku także sektor prywatny będzie zobligowany do przestrzegania norm dostępności i tzw. projektowania dla wszystkich (w tym osób niepełnosprawnych).

Nie wspomnę już o poszczególnych aktach prawnych, jak chociazby Equality Act czyu ADA, które aktualnie regulują kwestię dostępności poza UE.

Jakby tego było mało w samych Stanach Zjednoczonych rośnie liczba pozwów sądowych z powodu braku dostępności na stronach www³.

To tylko kwestia czasu kiedy tzw. „moda” na pozwy sądowe trafi do Europy.

Unikniecie, a przynajmniej zmniejszenie tegoż ryzyka, a tym samym utraty reputacji marki i kosztów związanych ze sporem sądowym jest chyba dobrym argumentem, by zainteresować się dostępnością tu i teraz.

Ktos może powie, że „Nikt do tej pory nie miał zażaleń”. Do czasu, aż ktoś w końcu to zrobi. W Internecie pojawiają się już poradniki jak to zrobić⁴ i gdzie zgłosić niedostępną witrynę. Mówi się formalnie o skargach i eskalacji problemów do organizacji takich jak rzecznik praw obywatelskich czy media społecznościowe.

Wniosek: trzeba zapewnić dostępność, aby uniknąć potencjalnych problemów wynikających z litery prawa.

Jeśli jednak nadal nie jesteś przekonany/a i twierdzisz, że Ciebie lub twojej organizacji to nie dotyczy, to polecam dalszy ciąg tej wypowiedzi.

Argument 2: Niedostępna strona nie służy pijarowi.

Dlaczego?

Szybko odpowiem. Chwalisz się że masz RWD na stronie. Super, ale to nic szczególnego. Wiele stron internetowych to posiada więc czym się tu chwalić.

No to może stwierdzenie: „moja witryna jest użyteczna”. Podobnie jak wiele innych w Internecie więc nadal nic nowego.

No to może: „moja strona zachowuje trendy projektowania”, może i tak jest, ale za najpóźniej za rok te trendy się zmienią i nadal nie będzie się czym chwalić.

A gdybym zapytał Cię o to czy poza tym wszystkim masz dostępną stronę lub aplikację internetową (zakładając że wiesz o co chodzi)? To w większości przypadków odpowiedź była by wymijająca lub skończyła by się stwierdzeniu „nie wiem”, „może”, „to trzeba by było sprawdzić”.

Nie chcę nic sugerować, ale…

Według organizacji WebAim około 98% stron w Internecie nie jest dostępna⁵. Wiele z nich spłenia wymogi, użyteczności, responsywności i "bycia na czasie", a nie są one dostępne.

Zatem spełniając wymogi dostępności, które de facto także stają się trendem w projektowaniu, mógłbyś/aś sprawić, że twoja strona lub aplikacja będzie się wyróżniać na tle wielu innych. Przynajmniej do czasu gdy temat nie spowszechnieje i nie stanie się standardową metodą projektowania stron www.

Wniosek: Dostępna strona, to dobry PR.

Argument 3: Dostępność poszerza grono twoich odbiorców

Wielu menadżerów czy osób decyzyjnych utożsamia dostępność tylko osobami niepełnosprawnymi i generalnie nie ma w tym nic złego. Jednak mają oni równie często mylne przekonanie co osób niepełnosprawnych i ich zachowań w sieci.

Jeśli chodzi o osoby niepełnosprawne i oprogramowanie uwzględniające aspekty dostępności to często słyszy się: „to ma być piksel perfekt i żadnych innych zmian”, „nas” dostępność nie dotyczy, „osoby niepełnosprawne nie są moimi pracownikami”, „to nie jest nasza grupa targetowa”, „nie kierujemy oferty do osób niepełnosprawnych, gdyż nie są typowymi konsumentami” itp. itd.

Tak się składa, że liczba osób niepełnosprawnych z roku na rok ciągle rośnie. Według WHO na chwilę obecną 20% populacji na świecie stanowią osoby z różnego rodzaju niepełnosprawnościami. W samej Europie żyje około 135 milionów z różnymi rodzajami dysfunkcjami. Na przekór tego rośnie odsetek osób niepełnosprawnych, które aktywnie próbują i podejmują pracę zawodową, a co za tym idzie wydają zarobione pieniądze. Zatem czy na pewno nie ma to znaczenia dla twojej organizacji?

Zapewnienie dostępności może mieć swoje benefity także dla osób, które niekoniecznie są niepełnosprawne np.:

• Jestem praworęczny, ale złamałem tą rękę i nie mogę operować myszką. Cóż może uda mi się nawigować po stronie lewa ręką za pomocą klawiatury. O nie! Nie da się, fokus ustawiony z klawiatury nie dociera tam gdzie powinien. Gdyby strona była dostępna z klawiatury, to mógłbym zrealizować moje zamówienie.
• Przebyłem operację oczu i muszę zarejestrować się na wizytę lekarską w mojej przychodni. Spróbuję rejestracji on-line. Kurcze nie mogę, tekst jest pisany takim krojem i kolorem, że nie jestem w stanie przeczytać tego czego ode mnie wymagają.
• Mam wadę wzroku i noszę soczewki kontaktowe. W przerwie na lunch chciałam przeczytać świetny przepis na ciasto, który otrzymałam od swojej koleżanki. Niestety zapomniałam wziąć z domu moich soczewek i nie mogę go przeczytać bo tekst na stronie jest zbyt mały. Gdybym tylko mogła go sobie powiększyć? Dobra spróbuję, ale niestety nie mogę, bo po powiększeniu strona jest nieczytelna i wszystko na siebie najeżdża.
• Nie wiem jak wypełnić formularz, popełniłem błąd i otrzymałem tylko komunikat, że formularz zawiera błędy. Gdyby była tu jakaś pomoc kontekstowa, może wtedy by mi się udało. To może przeczytam instrukcje jak go poprawnie wypełnić, ale nic z niej nie rozumiem, chociaż czytałem 3 razy. Gdyby tylko tekst był napisany bardziej zrozumiałym językiem.
• Jestem daltonistą i wypełniam test. Na stronie każą mi kliknąć w zielone kółko. Gdybym tylko widział kolor zielony.
• Jestem starszą osobą, która robi wszystko wolniej niż inni. Nie jestem w stanie czytać tak szybko jak młode osoby. Trudno mi przyjrzeć się zdjęciom i treści, bo wszystko rusza się w prawo i w lewo. Gdybym tylko miała możliwość tego zatrzymania.

To tylko kilka przykładów pokazujących, że dostępność ma wiele wspólnego nie tylko z osobami "widocznie" niepełnosprawnymi, ale także z osobami pełnosprawnymi lub czasowo niedyspozycyjnymi.

Wniosek: Dostępność ma wpływ na to kto zostanie twoim klientem, gdyż nie wiesz jaką ktoś na niepełnosprawność.

Argument 4: Dostępność ma wpływ na SEO

Niby minimalny, ale zawsze.

Prawie każdy artykuł przeczytany na temat accessibility, mówi o związku dostępności z SEO i jako ma ona wielki wpływ na pozycjonowanie. Tak się składa niestety, że dostępność ma minimalny wpływ na SEO, gdyż tylko kilka wymagań zapisanych w normie dostępności jest bezpośrednio połączonych z tym tematem. Przeszukując Internet możecie nawet natknąć się na teorie podważające wpływ dostępności na SEO.

Jednak zastosowanie odpowiedniego tytułu strony, nagłówków czy odpowiednio dobranego tekstu alternatywnego dla obrazów⁷, a nawet użycie linków w sposób opisany przez normę WCAG⁸, może mieć spore znaczenie dla botów indeksujących.

Wniosek: Dostępność może nie ma ogromnego wpływu na SEO, ale nie można go wykluczyć.

Argument 5: Dostępność jako odpowiedź na przyszłe zmiany.

Zmiany które dokonają się w twowim/moim życiu.

Dziś jako osoba zdrowa lub w pełni sprawna nie myślisz o tym czy na stronie jest odpowiedni kontrast, ani czy czcionka nie jest za mała lub czy stronę da się obsłużyć z klawiatury.

Na co Ci to, przecież teraz czujesz się niczym młody Bóg. Do czasu aż się zestarzejesz. Do czasu, kiedy pojawią się u Ciebie problemy zdrowotne, problemy z widzeniem, słyszeniem, chodzeniem, rozumieniem czy ogólną sprawnością fizyczno-intelektualną.

Mogą Cię wtedy dotknąć dokładnie te same problemy, z którymi borykają się obecnie osoby niepełnosprawne.

Nie życzę tego nikomu, ale w końcu to my sami pracujemy na swój komfort życia w przyszłości, a dostępność sieci jest z pewnością jego elementem.